Zelfrijdende (ook wel autonome) auto's zijn de toekomst. Zoveel is wel duidelijk. Maar in hoeverre zijn ze zelfrijdend? Moet de mens nog ingrijpen? En maken deze auto's geen fouten? Wij hebben de verschillende levels van (zelfrijdende) auto's voor je op een rijtje gezet, samen met de nadelen, maar zeker ook de voordelen van (meer van) deze auto's in het verkeer.
Een zelfrijdende auto werkt vaak met meerdere camera's die met behulp van AI objecten herkennen en hierop reageren. Zo kunnen ze andere auto's ontwijken, maar ook automatisch stoppen voor een rood verkeerslicht. Sommige autoproducenten maken naast de camera's ook gebruik van sensoren, radar en lidar. Deze auto's hebben vaak een extra roterende sensor bovenop de auto.
Langzaamaan zijn er door de ontwikkeling verschillende levels van zelfrijdende auto's ontstaan die per level een stapje dichter bij volledig autonome auto’s komen, waarin je als mens dus niks meer hoeft te doen.
Level 0 auto's komen momenteel verreweg het meeste voor op de hele wereld. De nieuwere auto’s hebben een camera of sensor om te ondersteunen bij het achteruitrijden, maar je moet wel zelf remmen om ongelukken te voorkomen.
Level 1 auto's hebben in een aantal situaties iets van controle over wat de auto zelf doet. Hieronder vallen bijvoorbeeld 'lane assist' om te zorgen dat je binnen de lijnen van de rijstrook blijft rijden en op radar gebaseerde 'adaptive cruise control' die zelfstandig voldoende afstand bewaart tussen jou en je voorganger. Ook noodremsystemen vallen onder de level 1 auto's, samen met de dodehoekmonitor. Sinds 2022 moeten alle nieuwe auto’s in de EU bepaalde level 1-functies hebben. Dit is om de veiligheid in het verkeer drastisch te verbeteren.
Level 2 auto's kunnen volledig zelfstandig rijden in bepaalde situaties door zelf te sturen en te versnellen of te remmen, of auto's met een inparkeerfunctie. De bestuurder moet wel altijd zijn handen aan het stuur houden en kunnen ingrijpen.
Level 3 auto's kunnen over een normale weg rijden, langs een specifieke route die door de bestuurder is ingevoerd. Ze hebben geen belangrijke failsafe en dus zijn er nog steeds menselijke bestuurders nodig om in te grijpen. De auto rijdt volledig zelf, maar als hij een bepaalde situatie niet kan oplossen, moet je als mens ingrijpen. Vaak wordt dit level zelfrijdende auto's overgeslagen, omdat het nut van het hele zelfstandig rijden wegvalt bij het feit dat mensen nog steeds moeten opletten en elk moment moeten kunnen ingrijpen.
Level 4 auto's gebruiken menselijke bestuurders als echte noodoplossing, maar kunnen bepaalde ingewikkeldere dingen wel zelf. Ze kunnen zelfstandig rondrijden in een bepaald gebied of bepaalde taken volledig zelfstandig uitvoeren. De auto stopt met rijden in een situatie die hij niet kan oplossen totdat een menselijke bestuurder het kan overnemen. Dit doet hij meestal door de auto te parkeren.
Level 5 auto's hebben totaal geen menselijk handelen nodig en in veel conceptmodellen is zelf ingrijpen ook niet mogelijk. Ze hebben vaak geen stuur. Ze zouden alles kunnen wat een mens kan, maar dan veiliger.
Huidige zelfrijdende auto's maken dus vaak gebruik van camera’s. Deze methode is echter zeer gevoelig voor licht en weersomstandigheden. Door regen of sneeuw werkt de camera minder goed en zullen er dus snel dingen over het hoofd worden gezien. Tesla is gestopt met het gebruik van radar en ultrasonische sensoren. Tesla's zijn dus puur afhankelijk van camera's. Deze camera's hebben echter een blind spot laag voor de auto, waardoor belangrijke dingen niet door de camera's geregistreerd worden. Dit kan gevaarlijk zijn als bijvoorbeeld een hond of een klein kind voor de auto loopt. Dit is de reden dat andere bedrijven zoals Waymo ook radar en lidar gebruiken. Vaak ook in combinatie met sensoren. Dit zorgt voor meer veiligheid, maar de extra technologie is ook duur.
Ook gebeuren er soms ongelukken met zelfrijdende auto's die door menselijke bestuurders vaak voorkomen hadden kunnen worden. Dit zijn vaak fouten die mensen niet maken, maar die lastig te leren zijn aan AI. Denk bijvoorbeeld aan iemand die oversteekt, maar niet over een zebrapad loopt, of iemand die door rood loopt. Ook 'snappen' auto's vaak niet dat mensen achter een object kunnen verdwijnen en daarna ook weer kunnen verschijnen. Wij als mens snappen dit wel en kunnen daarom op tijd actie ondernemen.
Ondanks het feit dat (grotendeels) zelfrijdende auto's nog steeds ongelukken veroorzaken, zorgen zij wel voor een grote afname in het aantal ongelukken. Vaak reageert een zelfrijdende auto sneller dan een mens en dat kan een groot aantal verkeersdoden per jaar schelen. Geschat wordt dat het wereldwijd zo'n 1,2 miljoen doden per jaar kan schelen als er alleen maar zelfrijdende auto's rond zouden rijden. Natuurlijk is dit een scenario voor in de toekomst, maar hoe meer AI ons in ons autorijden ondersteunt, hoe veiliger het verkeer wordt. Laten we de nieuwe snufjes omarmen en gebruikmaken van die kunstmatige intelligentie om ons te ondersteunen, ook als we het rijden nog niet (volledig) uit handen zouden kunnen of willen geven.